Клара Сейдахметова
2023 жылдың 2 айының қорытындысы бойынша ҚЭИ өсімі бәсеңдеп, 4.0%-ды құрады.
Қызметтер көрсету секторындағы өсімнің 7.6%-дан 5.0%-ға бәсеңдеуі салдарынан аздаған салқындық байқалады. Бұл ретте тауарлар өндірісі секторы керісінше 2.3%-дан 2.7%-ға дейін өсті.
Экономиканың басты салалары өздерінің оң серпінде дамуын жалғастырды. Бұл ретте байланыс саласында, көтерме және бөлшек саудада, көлік және қоймаға жинау, сондай-ақ тау-кен өндіру секторларында өсу қарқынының аздап төмендегені байқалды.
Нақты секторда ең жоғары өсімді құрылыс саласы көрсетті – 12.8%. Қаңтар-ақпанда тұрғын үй ғимараттары құрылысы 11.8%-ға қысқарды. Бұл ретте тұрғын үй емес орынжайлар құрылысы 35.4%-ға артып, тұрғын үй құрылысындағы қысқаруды білдіртпеді. Басқа да ғимараттар салу 5.3%-ға өсті. Саланың бұлайша жоғары қарқынмен өсуі негізгі капиталға жұмсалатын инвестицияның 19.3%-ға (өткен жылы +2.6%) көбейгендігі, құрылыс жобаларының қолданысқа берілуі және мемлекет тарапынан тұрақты түрде көрсетіліп жатқан қолдаулардың арқасында орын алуда.
Ауыл шаруашылығы саласында өсу қарқыны 3.9%-ға дейін үдеді. Бұл мал шаруашылығы өнімдерінің негізгі түрлері өндірісінің 4.1%-ға артқандығына байланысты болды.
Өнеркәсіп секторында жағдай бірмәнді емес. Ол 1.6%-ға өсті. Тау-кен өндірісі саласында өсім 1.2%-дан 0.5%-ға дейін баяулады. Өткен жылмен салыстырғанда көмір (-15%) және темір кендерін өндіру (-29.8%) азайып кетті. Алайда түсті металдар (+7.6%) мен басқа да пайдалы қазбаларды өндіру (+12.9%) бұл қысқаруларды білдіртпеді.
Сонымен қатар шикі мұнай мен газ өндірісі өткен жылғы деңгейінде қалды. Бұған біздің пікірімізше, КҚК-да мұнай жөнелту бойынша кезекті проблеманың туындауы әсер етті.
Өңдеуші салада Өнеркәсіптік өндіріс индексінің өсімі 2.5%-ды құрады. Сектордың бұлайша өсуі тоқыма бұйымдарының (+54.1%), электр құрылғыларының (+48.7%), жеңіл өнеркәсіптің (+34.3), машина жасаудың (+31.5%) және сусын шығарудың (+22.6%) қарқынды өндірісі арқасында қамтамасыз етілді. Металлургия (-11.3%) және темекі бұйымдары өндірісі (-2.6%) керісінше қысқарды.
Қызметтер көрсету секторындағы салқындық негізгі салалардағы өсу қарқынының бәсеңдеуі есебінен орын алды. Қаңтардағы «шарықтаудан» кейін осылай болуы заңды құбылыс.
Айталық, телекоммуникация және байланыстағы өсім 18.1%-дан 12.0%-ға, сауда 19.4%-дан 11.5%-ға, көлік және қоймаға жинап қою 8.0%-дан 6.1%-ға дейін бәсеңдеді.
Байланыс саласы интернет (+22.3%) және теледидар (+16.5%) желілері қызметі арқасында өсуде. Өйткені олардың дамуына мемлекеттік бағдарламалар мен жоспарлар арқылы қолдау көрсетілуде.
Көтерме және бөлшек саудада да өсу қарқыны төмендеуде. Бұл ретте бөлшеке саудаға азық-түлік тауарлары жағымсыз әсер етуде. Өйткені олардың сатылым деңгейі -5.5%-ға дейін азайды. Бұған халықтың нақты табыстарының түсіп, бағаның айтарлықтай өскендігі себеп болуда. Көтерме сегментте азық-түлік және азық-түлікке жатпайтын тауралардың сатылымы тұрақты түрде өсуде.
Көлік және қоймаға жинап қою салаларында әсіресе жолаушылар тасымалы (+19.0%) мен жолаушы айналымында (+33.8%) жақсы көрсеткіштер тіркелді. Соның нәтижесінде кәсіпорындардың тасымалдаудан түскен табыстары 738.0 млрд теңгені құрады.
Тақырып туралы толық мағлұматты төмендегі құжаттан оқыңыз
Инфляцияға ай сайынғы шолу: себептер, компоненттер, болжа
2023 жылдың алғашқы айында ҚЭИ жақсы өсіп, 5.0%-ды құрады.